Do czego służy karnet TIR?

Karnet TIR jest kluczowym dokumentem stosowanym w międzynarodowych przewozach drogowych, mającym na celu ułatwienie przekraczania granic państwowych dla pojazdów przewożących towary. Pełniąc podwójną funkcję jako dokument celnos-gwarancyjny, umożliwia przewoźnikom przekroczenie granic z minimalnymi formalnościami oraz zapewnia zabezpieczenie finansowe dla państw w przypadku ewentualnych należności celnych lub podatkowych.

Każdy karnet TIR zawiera określoną kwotę gwarancji. Kwota gwarancyjna każdego karnetu TIR wynosi 100 000 EUR w krajach Unii Europejskiej oraz w Armenii, Azerbejdżanie, Bośni i Hercegowinie, Iranie, Kirgistanie, Serbii i na Ukrainie, 60 000 EUR w Rosji, Turcji, Kazachstanie, Macedonii, Mołdawii i na Białorusi oraz 50 000 USD w pozostałych państwach Stronach Konwencji TIR. Zasadą jest, że jeden karnet można wykorzystać na jedną podróż - na jeden pojazd lub zespół pojazdów (kontener lub zespół kontenerów). Drukowane są one na specjalnym papierze i posiadają zaawansowane zabezpieczenia, takie jak unikatowe numery, kody kreskowe oraz znaki wodne, co zapobiega fałszerstwom i ułatwia identyfikację oryginalnych dokumentów.

Karnety TIR drukowane są w Genewie i stanowią własność IRU (Międzynarodowej Unii Transportu Drogowego). Wykonane są ze specjalnego papieru i posiadają szereg zabezpieczeń w celu uniknięcia funkcjonowania w obiegu karnetów fałszywych. Każdy posiada indywidualny numer, kod kreskowy, znak wodny.

Termin ważności karnetu TIR wynosi 120 dni od daty wydania, co oznacza, że w tym okresie podróż i procedura TIR muszą być zakończone, w przeciwnym razie dokument traci ważność. W Polsce karnety TIR są wydawane przez Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych (ZMPD), które musi być upoważnione przez właściwe władze.

Posiadacz karnetu jest zobowiązany do prawidłowego wypełnienia dokumentu i przedstawienia go w odpowiednich urzędach celnym. Ważne jest także przechowywanie kopii użytych karnetów oraz innych dokumentów transportowych przez okres 5 lat, co zapewnia pełną dokumentację przewozów i umożliwia ewentualne kontrole czy audyty.

Chociaż istnieje zakaz udostępniania karnetów osobom trzecim bez odpowiedniego zezwolenia, możliwe jest korzystanie z podwykonawców pod warunkiem zawarcia odpowiedniego porozumienia i spełnienia określonych wymogów. Jednakże naruszenie przepisów dotyczących udostępniania karnetów może skutkować poważnymi sankcjami dla przewoźnika.