Porty morskie: Rekordy przeładunkowe, miliardowe inwestycje
W ubiegłych latach polskie porty osiągnęły spektakularne wyniki, które znacząco wzmocniły ich pozycję na mapie międzynarodowego handlu morskiego. Rok 2022 stał się punktem zwrotnym, kiedy przeładunki w polskich portach wzrosły do rekordowych 133 mln ton. Wynik ten stanowił wzrost o 20 mln ton w porównaniu z rokiem poprzednim, co świadczyło o elastyczności i wysokiej wydajności infrastruktury portowej. Kluczowym elementem tego sukcesu było dostosowanie się portów do zmieniających się warunków rynkowych, w tym gwałtownie rosnącego zapotrzebowania na import węgla i innych surowców, które były transportowane niemal wyłącznie drogą morską.
Rekordowe wyniki głównych portów
Port Gdańsk, jeden z najważniejszych w regionie Morza Bałtyckiego, osiągnął historyczny wynik 68,2 mln ton przeładunków, co oznaczało wzrost o 28% w porównaniu z rokiem 2021. Wynik ten uplasował Gdańsk na drugim miejscu wśród portów bałtyckich, tuż za rosyjskim portem Ust-Ługa. Znaczącą rolę odegrały tu inwestycje w nowoczesną infrastrukturę, takie jak rozbudowa terminali oraz modernizacja nabrzeży i torów wodnych. Port Szczecin-Świnoujście obsłużył 36,8 mln ton ładunków, notując wzrost o prawie 11%, co było możliwe dzięki zakończeniu kluczowej modernizacji toru wodnego, który umożliwił obsługę większych statków. Z kolei Port Gdynia, z wynikiem 28,2 mln ton, również odnotował wzrost o 5,6%, głównie dzięki rozwijającemu się przeładunkowi zboża i węgla.
Wzrost eksportu zboża i obsługi kluczowych surowców
Blokada ukraińskich portów nad Morzem Czarnym, będąca konsekwencją wybuchu wojny w Ukrainie, znacząco wpłynęła na działalność polskich portów. Eksport zboża przez Polskę osiągnął wówczas niespotykany wcześniej poziom 12,5 mln ton. W Porcie Gdańsk przeładunki zboża wzrosły o blisko 20%, osiągając prawie 2 mln ton, podczas gdy w Porcie Gdynia wzrost ten wyniósł ponad 170%. Jednocześnie porty odnotowały gwałtowny wzrost przeładunków węgla, wynoszący 175% w Gdańsku i 174% w Gdyni. Wyniki te dowodziły, że polskie porty były w stanie elastycznie reagować na nagłe zmiany w strukturze ładunków i sprostać zwiększonemu zapotrzebowaniu.
Inwestycje kluczowe dla dalszego rozwoju
Polskie porty były w tamtym okresie miejscem realizacji wielomiliardowych inwestycji. W Porcie Gdańsk zakończono projekt modernizacji toru wodnego i nabrzeży, którego koszt wyniósł ponad 595 mln zł. Inwestycje te pozwoliły na zwiększenie zdolności przeładunkowych i poprawę efektywności obsługi statków. Podobne działania miały miejsce w Porcie Szczecin-Świnoujście, gdzie pogłębiono tor wodny do 12,5 metra, umożliwiając obsługę większych jednostek. Całkowity koszt tego projektu wyniósł 1,9 mld zł.
Jednym z najważniejszych projektów była również budowa nowych terminali kontenerowych. W Gdańsku rozpoczęto prace nad terminalami T3 i T5 w ramach projektu Baltic Hub, który miał zwiększyć przepustowość do 5 mln TEU rocznie. W Gdyni realizowano projekt Portu Zewnętrznego, który miał umożliwić obsługę większych kontenerowców i zapewnić nowe miejsca pracy. W Świnoujściu trwały przygotowania do budowy terminala offshore’owego, który miał odegrać kluczową rolę w rozwoju polskiej energetyki wiatrowej na morzu.
Rozwój infrastruktury wspierającej transport
Znaczące inwestycje dotyczyły również poprawy dostępu do portów. Modernizacja infrastruktury kolejowej w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu przyczyniła się do zwiększenia efektywności transportu towarów i ograniczenia czasu obsługi. Szczególnie istotnym przedsięwzięciem była budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską. Pierwszy etap tej inwestycji, obejmujący budowę przekopu Mierzei Wiślanej, został zakończony, a prace nad kolejnymi etapami osiągnęły zaawansowanie na poziomie 80%.
Wytrzymałość wobec wyzwań gospodarczych
Rok 2022 był również czasem globalnych wyzwań, w tym spowolnienia gospodarczego w Azji, zwłaszcza w Chinach, które wpłynęło na zmniejszenie wolumenu przeładunków kontenerów. Mimo to polskie porty, dzięki dywersyfikacji źródeł towarów i współpracy z operatorami z różnych części świata, zdołały utrzymać wysoki poziom obsługi kontenerów. Kluczowym czynnikiem ich sukcesu było zaangażowanie w modernizację i dostosowanie do zmieniających się warunków rynkowych.
Polskie porty, wspierane przez wielomiliardowe inwestycje, udowodniły swoją zdolność do obsługi rekordowych wolumenów ładunków i elastycznego reagowania na globalne zmiany. To strategiczne znaczenie dla gospodarki Polski było wówczas nie do przecenienia.