Rozwój infrastruktury drogowej, kolejowej i morskiej
Po trzech kwartałach 2013 dynamika prac budowlano-montażowych związanych ze wznoszeniem obiektów inżynieryjnych ukształtowała się na poziomie -23,1%. Warto zaznaczyć, iż ta sama wartość odnosząca się jedynie do pierwszego półrocza wynosiła -30,7%, co oznacza iż tempo spadku wyhamowało.
Na powyższe wskaźniki składa się szereg obiektów zaliczanych do ogólnej kategorii obiektów inżynierii lądowej i wodnej. W obliczu zbliżającej się nowej perspektywy budżetowej UE szczególnie ważne wydają się być zagadnienia związane z infrastrukturą transportu.
Dynamika produkcji budowlano-montażowej w ramach prac związanych z szeroko pojętym drogownictwem po trzech kwartałach 2013 spadła o 44,6% względem wartości określającej analogiczny czas 2012 roku. Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej po trzech kwartałach ukształtowała się na poziomie 10,77 mld zł. Wykres obrazujący wahania dynamiki produkcji budowlano-montażowej sukcesywnie opada.
Bardzo dobry rok 2011 związany z przygotowaniami infrastruktury drogowej do Euro 2012 będzie niezwykle trudny do powtórzenia. Jednak zbliżający się nowy okres budżetowy Unii Europejskiej powinien przynieść zmianę tendencji spadkowej.
Do końca 2013 roku GDDKiA ma ogłosić około 50 przetargów na realizację ponad 730 km dróg ekspresowych za łączną wartość 35 mld zł. W planach Ministerstwa Transportu znalazły się również obwodnice 12 polskich miast o łącznej długości 150 km i wartości około 4,7 mld zł. Najdroższa i zarazem najdłuższa będzie obwodnica Olsztyna. Wartość realizacji opiewa niemal na 1,5 mld zł. Pół miliarda zł przekroczy inwestycja w Suwałkach o długości 13,5 km, a do granicy 500 mln zł zbliżą się również wartości obwodnic Inowrocławia (495,1 mln zł), Nysy (467,9 mln zł) oraz Góry Kalwarii (437,8 mln zł). W planach zabrakło pieniędzy na obwodnice: Ostrołęki; Niemodlina; Kędzierzyna-Koźla; Pomiechówka; Bełchatowa; Wąchocka.
Od jakiegoś czasu mówiono, iż kolejna perspektywa budżetu unijnego będzie perspektywą kolejową. Po trzech kwartałach 2013 roku dynamika produkcji budowlano-montażowej w obrębie prac związanych z koleją ukształtowała się na poziomie -1,1%. Szczytową dynamikę kolejnictwa odnotowano po pierwszym kwartale 2012 roku – 142,3%. Warto jednak zwrócić uwagę na rząd wielkości, w przypadku wartości sprzedaży produkcji budowlano-montażowej. W przypadku budowy dróg kwota ta oscyluje wokół 25 mld zł, w przypadku kolei – wokół 3,5 mld zł.
PKP PLK zakłada, że do 2020 roku otrzyma fundusze europejskie opiewające na kwotę odpowiadającą 28 mld zł. Sumując tę kwotę ze środkami pochodzącymi z budżetu państwa, kredytów czy emisji obligacji szacować można, iż PKP PLK do zagospodarowania będzie miało kwotę w wysokości 36 mld zł.
Jednym z priorytetów przyszłej perspektywy budżetowej UE będzie usprawnienie transportu towarowego. Szacuje się, iż obecnie pociągi towarowe poruszają się ze średnią prędkością 23 km/h. Docelowo wartość ta ma oscylować w przedziale 60-120 km/h.
Mówi się, iż na liście priorytetów inwestycyjnych umieszczone zostały połączenia z portami w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu oraz koleje wyjazdowe ze Śląska (1 mld zł na linię z Tczewa przez Bydgoszcz i Inowrocław na Górny Śląsk). Odremontowana ma zostać tzw. nadodrzanka łącząca Szczecin z Wrocławiem. Zaplanowano również inwestycje w połączenie, zarówno towarowe, jak i pasażerskie, z Niemiec przez Wrocław, Kraków i Rzeszów na Ukrainę. Z tym ostatnim wiążą się również plany zainwestowania w szerokie tory przy granicy wschodniej, które to działania mają usprawnić przygraniczny przeładunek towarów.
Zbliżająca się perspektywa budżetowania unijnego przewiduje również inwestycje związane z transportem morskim i śródlądowym. Planuje się, że do 2020 roku zmodernizowany zostanie tor wodny pomiędzy Szczecinem i Świnoujściem (do głębokości 12,5 m). Port Północny w Gdańsku ma uzyskać port schronienie dla statków zagrożonych np. katastrofą ekologiczną. W przypadku transportu śródlądowego przykładową inwestycją może być modernizacja Kanału Gliwickiego czy prace związane z remontem zabudowy regulującej Odry.
Rozwój infrastruktury ma bezpośredni wpływ na transport intermodalny. Z roku na rok rośnie w Polsce rola intermodalu. Sukcesywnie wzrasta masa towarów, które przewożone są więcej niż jednym środkiem transportu. W 2011 roku przewieziono 5,91 mln ton towarów, natomiast w 2012 było ich o 36,4% więcej (8,06 mln ton).
ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku
fragment raportu Monitoring Rynku Budowlanego (październik 2013)
