Transport owoców. W jakiej temperaturze odbywa się transport owoców?
Transport owoców wymaga szczególnej troski, ponieważ owoce są produktami łatwo psującymi się, a ich jakość zależy od zachowania odpowiednich warunków podczas całego procesu logistycznego. Kluczowym czynnikiem w przewozie owoców jest kontrola temperatury, która zapobiega nadmiernemu dojrzewaniu, utracie wilgoci, rozwojowi pleśni oraz innym formom degradacji. Dla różnych rodzajów owoców wymagane są różne zakresy temperatur, co wynika z ich specyficznych cech biologicznych, zawartości wody oraz wrażliwości na zmiany środowiskowe. Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się poniżej.
Najczęściej transport owoców odbywa się w temperaturach od 0°C do 15°C, w zależności od gatunku, chociaż są pewne wyjątki. Na przykład jabłka i gruszki, które należą do owoców twardych, najlepiej przechowywać i przewozić w temperaturze od 0°C do 4°C. Dzięki temu zachowują świeżość przez dłuższy czas, a proces dojrzewania zostaje spowolniony. Podobnie jest w przypadku transportu owoców cytrusowych. Kiedy realizujemy transport cytusów należy pamiętać, że owoce te wymagają temperatury w zakresie 4°C–8°C, aby uniknąć szoku termicznego, który może prowadzić do uszkodzeń skórki i miąższu. Transport bananów, gdzie banany są wyjątkowo wrażliwe na niskie temperatury, muszą być transportowane w przedziale 13°C–15°C, co zapobiega ich zamrażaniu oraz pozwala zachować optymalny kolor i smak. Przy transporcie bananów istotne jest także stosowanie specjalnych komór do dojrzewania, które pozwalają na kontrolowane uwalnianie etylenu, naturalnego gazu odpowiedzialnego za dojrzewanie owoców.
Owoce jagodowe, takie jak truskawki, maliny, jagody czy borówki, są szczególnie podatne na uszkodzenia mechaniczne i działanie mikroorganizmów. Dlatego wymagają temperatur bliskich 0°C i wilgotności względnej powietrza na poziomie 90–95%, aby zapobiec odwodnieniu. Z kolei międzynarodowy transport owoców tropikalnych, takich jak transport mango, papaja czy transport ananasów, które źle znoszą temperatury poniżej 10°C, co może prowadzić do tzw. uszkodzeń chłodowych, objawiających się przebarwieniami skórki, utratą jędrności i smaku.
Transport owoców odbywa się głównie w specjalistycznych chłodniach samochodowych, kontenerach chłodniczych oraz samolotach przystosowanych do przewozu produktów wrażliwych na temperaturę. W 2022 roku ponad 80% globalnych przewozów owoców odbywało się drogą morską, przy czym kontenery chłodnicze (reefery) stanowiły podstawę logistyki. Przykładowo, Polska, będąca jednym z największych producentów jabłek w Europie, eksportuje i transportuje te owoce głównie do Niemiec, Wielkiej Brytanii oraz krajów skandynawskich. W 2021 roku eksport oraz transport polskich jabłek wyniósł około 1,2 miliona ton, co stanowiło 70% całkowitej produkcji krajowej. Transport międzynarodowy jabłek realizowany jest głównie drogą lądową, z zachowaniem optymalnej temperatury, o której napiszemy poniżej.
Transport truskawek wymaga zachowania bardzo niskiej temperatury, najlepiej w zakresie od 0°C do 2°C. Są to owoce o delikatnej strukturze, które bardzo łatwo ulegają uszkodzeniom mechanicznym. Dodatkowo ich wysoka zawartość wody sprawia, że szybko rozwijają się na nich pleśń i bakterie. Aby zminimalizować to ryzyko, transport truskawek odbywa się w przewiewnych pojemnikach, które ograniczają wilgotność. Ważne jest także unikanie ściskania owoców, ponieważ ich uszkodzenie może przyspieszyć proces gnicia. Podczas transportu truskawek na duże odległości często stosuje się metodę schładzania hydrowentylacyjnego, która polega na szybkim obniżeniu temperatury poprzez kontakt z zimnym powietrzem lub wodą. Dzięki temu truskawki dłużej zachowują świeżość i jędrność. Warto także pamiętać, że transport powinien odbywać się w atmosferze o niskiej zawartości tlenu, co spowalnia proces dojrzewania i ogranicza rozwój mikroorganizmów.
Transport malin jest jeszcze bardziej wymagający, ponieważ owoce te są niezwykle delikatne. Nawet niewielkie uszkodzenia mogą prowadzić do ich szybkiego psucia się. Maliny najlepiej transportować w temperaturze 0°C–2°C w małych pojemnikach, które ograniczają ich przemieszczanie się. Często stosuje się także chłodnie z kontrolowaną atmosferą, aby maksymalnie wydłużyć ich świeżość. Maliny mają bardzo cienką skórkę i zawierają dużo naturalnego soku, co sprawia, że szybko się rozgniatają. Aby temu zapobiec, przewożone są w pojedynczych warstwach w specjalnych opakowaniach z wentylacją. W przypadku dalekiego transportu malin stosuje się także opakowania próżniowe lub atmosferę wzbogaconą o dwutlenek węgla, co spowalnia rozwój pleśni i bakterii.
Podczas transportu borówki często są pokrywane specjalnym woskiem, który zabezpiecza je przed wysychaniem i przedłuża ich trwałość. W przypadku transportu lotniczego stosuje się specjalne opakowania hermetyczne, które ograniczają wpływ wahań temperatury i ciśnienia na jakość owoców. Transport borówek jest nieco łatwiejszy niż transport malin i truskawek, ale nadal wymaga odpowiednich warunków. Owoce te najlepiej przechowują się w temperaturze 0°C–2°C. Ważne jest, aby borówki były przewożone w sztywnych pojemnikach, które zapobiegają ich zgniataniu. Ze względu na naturalną ochronną skórkę borówki są bardziej odporne na utratę wilgoci niż maliny, ale nadal należy unikać nadmiernej kondensacji w opakowaniach realizując transport borówek.
Wiśnie są podatne na pękanie i pleśnienie, dlatego muszą być przewożone w wentylowanych skrzynkach lub plastikowych pojemnikach. Ich ogonki powinny pozostawać nienaruszone, ponieważ uszkodzenia mogą prowadzić do przyspieszonego psucia się owoców. Transport wiśni odbywa się w niskich temperaturach, najlepiej od 0°C do 2°C. Wiśnie mają wysoką zawartość kwasów organicznych, które naturalnie spowalniają procesy gnilne, ale jednocześnie sprawiają, że owoce te są bardzo wrażliwe na nagłe zmiany temperatury. Aby wydłużyć ich trwałość, często stosuje się specjalne opakowania z absorpcją wilgoci oraz technologię modyfikowanej atmosfery (MAP), która reguluje poziom tlenu i dwutlenku węgla w opakowaniach.
Transport czereśni wymaga podobnych warunków jak transport wiśni. Owoce te są bardzo wrażliwe na zmiany temperatury i łatwo tracą świeżość. Najlepiej przechowywać je w temperaturze 0°C–2°C i wysokiej wilgotności powietrza, aby zapobiec ich wysychaniu. Często stosuje się także hydrochłodzenie, czyli szybkie schładzanie wodą zaraz po zbiorze, aby wydłużyć trwałość owoców. Czereśnie charakteryzują się twardą, ale cienką skórką, która może pękać pod wpływem gwałtownych zmian wilgotności. Dlatego ważne jest, aby były przechowywane w kontrolowanej atmosferze, która zapobiega skraplaniu się wody na owocach. W niektórych przypadkach podczas transportu czereśni stosuje się również specjalne folie ochronne, które minimalizują parowanie i utratę jędrności owoców.
Jabłka powinny być transportowane w skrzynkach, które umożliwiają dobrą cyrkulację powietrza. Transport jabłek wymaga utrzymywania temperatury w zakresie od -1°C do +4°C. Owoce te są dość odporne na uszkodzenia mechaniczne, jednak mogą dojrzewać podczas transportu ze względu na wydzielanie etylenu. Dlatego często przechowywane są w kontrolowanej atmosferze, gdzie zmniejsza się poziom tlenu i zwiększa stężenie dwutlenku węgla, aby spowolnić ich dojrzewanie. Jabłka są jednym z niewielu owoców, które mogą być transportowane na bardzo duże odległości, dzięki zastosowaniu technologii Ultra Low Oxygen (ULO). Polega ona na drastycznym obniżeniu poziomu tlenu w atmosferze przechowalniczej, co skutecznie zatrzymuje procesy starzenia i pozwala na przechowywanie jabłek nawet przez kilka miesięcy.
Transport bananów odbywa się w temperaturze od 13°C do 15°C. Banany są owocami klimakterycznymi, co oznacza, że dojrzewają po zbiorze. W zależności od rynku mogą być przewożone jako zielone, a następnie dojrzewane w specjalnych komorach. Transport bananów jest jednym z najbardziej wymagających logistycznie procesów w branży spożywczej. Owoce te muszą być przewożone w ściśle kontrolowanej atmosferze, gdzie regulowany jest poziom etylenu. Wiele firm stosuje także technologię „SmartFresh”, która blokuje działanie etylenu i znacząco opóźnia dojrzewanie bananów, umożliwiając ich transport na bardzo duże odległości.
Transport mango odbywa się w temperaturze od 10°C do 15°C. Owoce te są wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne, dlatego muszą być pakowane w specjalne skrzynki, które ograniczają ich przemieszczanie się. Jednym z wyzwań związanych z transportem mango jest ich podatność na antraknozę – chorobę grzybiczą, która może rozwijać się podczas przechowywania i dłuższego transportu. Dlatego realizując transport mango, owoce często są poddawane kąpielom w wodzie o temperaturze około 50°C przed transportem, aby zminimalizować ryzyko infekcji.
Gruszki często są zbierane i transportowane w stanie twardym, ponieważ po osiągnięciu pełnej dojrzałości stają się bardzo podatne na uszkodzenia. Transport gruszek jest podobny do transportu jabłek, jednak wymaga jeszcze bardziej precyzyjnej kontroli warunków przechowywania. Transport gruszek odbywa się w temperaturze od -1°C do +4°C, a w przypadku dłuższego przechowywania stosuje się kontrolowaną atmosferę, aby spowolnić ich dojrzewanie. Ze względu na wrażliwość gruszek na zmiany temperatury, ich transport musi być przeprowadzany w warunkach zapewniających stabilność. W niektórych przypadkach owoce te są poddawane specjalnym procesom chłodzenia hydroponicznego, który pomaga w zachowaniu ich jędrności. Ważnym elementem transportu jest również regulacja poziomu wilgotności, ponieważ gruszki mogą łatwo tracić wodę i marszczyć się.
Winogrona są owocami wrażliwymi na zmiany temperatury, dlatego ich transport musi być dokładnie kontrolowany. Transport winogron wymaga temperatury od 0°C do +2°C. Owoce te są bardzo podatne na odgniecenia i szybkie psucie się, dlatego muszą być przewożone w specjalnych plastikowych skrzynkach lub pojemnikach z przegródkami. Często stosuje się także specjalne wkładki pochłaniające nadmiar wilgoci, aby zapobiec powstawaniu pleśni podczas transportu. Aby zapewnić winogronom optymalne warunki transportu, często stosuje się specjalne foliowe opakowania perforowane, które regulują wymianę gazową i zapobiegają kumulacji etylenu. Niektóre odmiany winogron są bardziej podatne na uszkodzenia niż inne, dlatego transport winogron wymaga jeszcze większej ostrożności, zwłaszcza jeśli są przewożone na duże odległości.
Transport śliwek odbywa się w temperaturze od -1°C do +2°C. Owoce te są dość odporne na transport, ale ich skórka może łatwo pękać, co przyspiesza proces gnicia. Aby temu zapobiec, śliwki układa się w skrzynkach wyłożonych miękkim materiałem, który amortyzuje wstrząsy. Śliwki, podobnie jak inne owoce pestkowe, są podatne na uszkodzenia wynikające z niewłaściwego poziomu wilgotności. W warunkach nadmiernie suchego powietrza mogą tracić jędrność i stawać się mniej atrakcyjne dla konsumentów. Dlatego w transportach długodystansowych stosuje się systemy kontrolowanej atmosfery, które pomagają utrzymać stabilne warunki przechowywania na czas transportu śliwek.
Brzoskwinie często przewożone są w plastikowych lub tekturowych pojemnikach z przegródkami, aby uniknąć ich wzajemnego ocierania się i uszkodzeń. Transport brzoskwiń wymaga zachowania dużej ostrożności, ponieważ owoce te mają cienką skórkę i łatwo ulegają uszkodzeniom. Optymalna temperatura przechowywania to -1°C do +2°C. Brzoskwinie są owocami o wysokiej zawartości wody, co sprawia, że są podatne na utratę wilgoci. Dlatego transport brzoskwiń często odbywa się w opakowaniach zabezpieczonych cienką warstwą ochronną, która zmniejsza parowanie. Ponadto, brzoskwinie mogą być traktowane substancjami przedłużającymi ich trwałość, takimi jak naturalne powłoki jadalne, które ograniczają dostęp tlenu do powierzchni owocu.
Transport nektarynek jest bardzo podobny do transportu brzoskwiń, jednak nektarynki są jeszcze bardziej podatne na odgniecenia. Wymagają delikatnego traktowania oraz przechowywania w temperaturze od -1°C do +2°C. Dodatkowo często stosuje się kontrolowaną atmosferę, aby opóźnić ich dojrzewanie. Jedną z największych trudności w transporcie nektarynek jest ich podatność na szybkie zmiany temperatury, które mogą prowadzić do powstawania ciemnych plam na skórce. Aby temu zapobiec, owoce te często są przewożone w specjalnych pojemnikach o regulowanej cyrkulacji powietrza, co minimalizuje różnice temperatur i wilgotności.
Pomarańcze mogą być transportowane na bardzo duże odległości dzięki ich naturalnej odporności na wysychanie. Transport pomarańczy odbywa się w temperaturze od 4°C do 10°C. Pomarańcze mają grubą skórkę, co sprawia, że są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne. Jednak nadmierna wilgotność może powodować powstawanie pleśni na skórce, dlatego transport pomarańczy wymaga odpowiedniej wentylacji. Często stosuje się także powłoki woskowe, które dodatkowo zabezpieczają skórkę przed utratą wilgoci. W przypadku długotrwałego transportu pomarańczy te są przechowywane w atmosferze o zmniejszonej zawartości tlenu, co spowalnia ich dojrzewanie.
Grejpfruty są często transportowane w chłodniach, w których stosuje się atmosferę modyfikowaną, aby utrzymać optymalny poziom wilgotności. Transport grejpfrutów wymaga temperatury od 10°C do 12°C. Owoce te, podobnie jak pomarańcze, mają grubą skórkę, ale są bardziej wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne. Przewożone są w skrzynkach wyłożonych materiałem amortyzującym, aby zapobiec otarciom i pęknięciom. Owoce te mają stosunkowo długi okres przydatności do spożycia, dlatego mogą być przechowywane w magazynach nawet przez kilka miesięcy bez utraty jakości.
Transport cytryn najlepiej przeprowadzać w temperaturze od 7°C do 12°C. Cytryny są dość odporne na transport, ale ich skórka może tracić wilgoć, co prowadzi do wysychania owocu. Dlatego często stosuje się specjalne powłoki woskowe, które pomagają zatrzymać wilgoć wewnątrz owocu. Cytryny są bardzo podatne na zmiany temperatury, dlatego transport cytryn wymaga stabilnych warunków chłodniczych. Owoce te mogą być przechowywane w chłodniach przez dłuższy czas, jednak zbyt długi transport cytryn może wpłynąć na ich intensywność smaku.
Limonki charakteryzują się cienką skórką, co sprawia, że są bardziej podatne na utratę wody i szybsze psucie się. Transport limonek wymaga podobnych warunków jak transport cytryn, jednak limonki są bardziej wrażliwe na niską temperaturę. Najlepiej transportować je w temperaturze od 8°C do 12°C, aby zapobiec ich nadmiernemu wysychaniu. Aby wydłużyć ich trwałość, często przechowywane są w specjalnych opakowaniach, które ograniczają dostęp powietrza i zapobiegają nadmiernemu parowaniu.
Transport ananasów odbywa się w temperaturze od 7°C do 13°C, w zależności od stopnia ich dojrzałości. Owoce te mają twardą skórkę, co chroni je przed uszkodzeniami mechanicznymi, jednak ich wnętrze jest bardzo wrażliwe na zmiany temperatury. Zbyt niska temperatura podczas wykonywania transportu ananasów może spowodować ciemnienie miąższu i utratę smaku. Ananasy często transportuje się w postaci niedojrzałej, a ich proces dojrzewania jest kontrolowany w warunkach magazynowych. W niektórych przypadkach stosuje się także atmosferę o kontrolowanej zawartości tlenu, aby spowolnić procesy starzenia się owoców. W międzynarodowym transporcie morskim ananasy są przewożone w specjalnych kontenerach chłodniczych, które zapewniają im optymalne warunki.
Arbuz ma grubą skórkę, ale nawet niewielkie pęknięcie może spowodować szybkie psucie się owocu. Transport arbuzów wymaga zachowania temperatury od 10°C do 15°C. Owoce te są bardzo duże i ciężkie, co sprawia, że muszą być starannie ułożone podczas transportu, aby zapobiec ich uszkodzeniom. Podczas transportu arbuzy często układa się w specjalnych siatkach lub skrzynkach amortyzujących, które chronią je przed uderzeniami. Zbyt niska temperatura może prowadzić do przechłodzenia miąższu, co wpływa negatywnie na jego konsystencję i smak.
Transport melonów odbywa się w temperaturze od 7°C do 10°C. Owoce te są wrażliwe na uderzenia i ściskanie, dlatego muszą być układane w odpowiednich skrzynkach z przegródkami. Niektóre odmiany melonów, takie jak kantalupa, wydzielają etylen, który może przyspieszać dojrzewanie innych owoców przewożonych w tym samym ładunku. Melony mają stosunkowo długi okres przydatności do spożycia, jeśli są przechowywane w odpowiednich warunkach. W przypadku transportu melonów na duże odległości często stosuje się atmosferę modyfikowaną (MAP), która ogranicza oddychanie owoców i spowalnia ich dojrzewanie.
Kiwi na czas transportu przechowywane są w skrzynkach z dobrą wentylacją, aby zapobiec nadmiernemu gromadzeniu się wilgoci. Transport kiwi wymaga utrzymania temperatury od 0°C do 2°C. Owoce te są dość odporne na transport, jednak ich delikatna skórka może łatwo ulegać otarciom, co przyspiesza ich psucie się. Ze względu na wydzielanie etylenu kiwi mogą wpływać na dojrzewanie innych owoców, dlatego zazwyczaj transport kiwi odbywa się osobno. W przypadku długoterminowego przechowywania stosuje się atmosferę o niskiej zawartości tlenu i podwyższonym poziomie dwutlenku węgla, co pozwala na zachowanie ich świeżości przez wiele tygodni.
Transport fig jest jednym z najbardziej wymagających, ponieważ owoce te mają bardzo cienką skórkę i są podatne na pękanie. Optymalna temperatura transportu to od 0°C do 2°C. Aby zapobiec ich uszkodzeniom, przewożone są w małych plastikowych pojemnikach, które ograniczają ich wzajemne ocieranie się. Figi zawierają dużą ilość cukrów, co sprawia, że są szczególnie podatne na rozwój pleśni i fermentację. Dlatego podczas transportu fig często stosuje się atmosferę wzbogaconą o dwutlenek węgla, co ogranicza rozwój mikroorganizmów. W niektórych przypadkach figi są również zabezpieczane specjalnymi powłokami ochronnymi, które spowalniają procesy utleniania i utratę wilgoci.
Transport daktyli odbywa się w temperaturze od 0°C do 5°C, chociaż suszone daktyle mogą być przewożone w temperaturze pokojowej. Są one mniej wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne niż inne owoce, ale ich wysoka zawartość cukru sprawia, że są podatne na rozwój pleśni przy wysokiej wilgotności. Aby zapobiec psuciu się daktyli, często pakowane są one w hermetyczne opakowania, które chronią je przed nadmiernym wysychaniem. W przypadku transportu daktyli na bardzo duże odległości stosuje się także modyfikowaną atmosferę, która utrzymuje ich odpowiednią wilgotność i zapobiega fermentacji.
Transport marakui odbywa się w temperaturze od 7°C do 10°C. Owoce te są dość odporne na transport, ale ich skórka może marszczyć się, jeśli stracą zbyt dużo wilgoci. Dlatego ważne jest utrzymanie odpowiedniego poziomu wilgotności w środowisku transportowym. Marakuja jest owocem klimakterycznym, co oznacza, że dojrzewa po zbiorze. Aby zapobiec jej przedwczesnemu dojrzewaniu podczas transportu, stosuje się atmosferę o niskim poziomie etylenu. W przypadku transportu marakui na dalsze odległości często wykorzystuje się również próżniowe opakowania ochronne, które ograniczają straty wody i spowalniają procesy dojrzewania.
Granaty są stosunkowo odporne na transport i mogą być przechowywane przez długi czas, jeśli zostaną umieszczone w odpowiednich warunkach. Transport granatów odbywa się w temperaturze od 5°C do 7°C. Owoce te mają twardą skórkę, która chroni je przed uszkodzeniami mechanicznymi, jednak ich wnętrze jest bardzo wrażliwe na zmiany temperatury. Zbyt niska temperatura może prowadzić do uszkodzenia nasion i zmiany ich smaku. Realizując transport granatów, zzęsto stosuje się kontrolowaną atmosferę, która ogranicza utlenianie i spowalnia procesy dojrzewania.
Papaje często pakowane są w indywidualne siatki ochronne, które zabezpieczają je przed uderzeniami. Transport papai wymaga temperatury od 10°C do 13°C. Owoce te są bardzo podatne na uszkodzenia mechaniczne i szybko dojrzewają, dlatego często przewożone są w stanie niedojrzałym. Aby opóźnić ich dojrzewanie, stosuje się atmosferę o niskiej zawartości tlenu i podwyższonym poziomie dwutlenku węgla. W przypadku transportu lotniczego owoce te mogą być przechowywane w chłodniach o kontrolowanej wilgotności, co zapobiega ich przedwczesnemu mięknięciu.
Transport moreli odbywa się w temperaturze od -1°C do +2°C. Są to owoce bardzo delikatne, które łatwo się obijają i tracą jędrność. Ze względu na ich krótki okres przydatności do spożycia, często przewożone są w małych, przewiewnych pojemnikach, które zapobiegają nadmiernemu naciskowi na owoce. Morele dojrzewają po zbiorze, dlatego transport moreli wymaga dokładnego określenia stopnia dojrzałości przed wysyłką. W przypadku transportu moreli na większe odległości stosuje się chłodnie, które ograniczają proces dojrzewania i utrzymują świeżość owoców przez dłuższy czas.
Transport porzeczek wymaga temperatury od 0°C do 2°C. Są to małe owoce, które łatwo ulegają uszkodzeniom mechanicznym, dlatego muszą być przewożone w plastikowych pojemnikach z wentylacją, aby uniknąć pleśnienia. Porzeczki są bardzo wrażliwe na zmiany temperatury i mogą szybko tracić wilgoć, dlatego transport porzeczek odbywa się w warunkach kontrolowanej wilgotności. W przypadku transportu lotniczego często pakowane są w specjalne folie ochronne, które zapobiegają ich wysychaniu.
Borówki i jagody mogą być przechowywane przez dłuższy czas, jeśli transportowane są w atmosferze kontrolowanej, w której poziom tlenu i dwutlenku węgla jest odpowiednio regulowany. Transport jagód oraz transport borówek odbywa się w temperaturze od 0°C do 2°C. Owoce te są bardzo delikatne i łatwo ulegają uszkodzeniom mechanicznym, dlatego przewożone są w małych plastikowych pojemnikach z otworami wentylacyjnymi. Ze względu na ich podatność na pleśnienie, w transporcie często stosuje się wkładki absorbujące wilgoć. Transport poziomek jak i transport jeżyn wymaga podobnych warunków jak transport borówki.
Agrest często przewożony jest w przewiewnych pojemnikach, które zapobiegają gromadzeniu się wilgoci. Transport agrestu wymaga temperatury od 0°C do 2°C. Owoce te mają stosunkowo grubą skórkę, co sprawia, że są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne niż inne jagody. Jednak ich miąższ jest delikatny i podatny na psucie się przy zbyt wysokiej temperaturze. W przypadku dłuższego przechowywania na czas transportu agrestu stosuje się chłodnie z kontrolowaną atmosferą, aby spowolnić proces dojrzewania.
Transport liczi odbywa się w temperaturze od 0°C do 5°C. Owoce te mają twardą, chropowatą skórkę, która chroni je przed uszkodzeniami, ale jednocześnie są bardzo wrażliwe na utratę wilgoci. Jeśli nie są odpowiednio zabezpieczone, ich skórka może szybko stawać się brązowa, co obniża ich wartość handlową. Aby zachować świeżość liczi, często stosuje się specjalne opakowania próżniowe lub folie ograniczające utratę wody. Owoce te są również przewożone w atmosferze wzbogaconej w dwutlenek węgla, co ogranicza rozwój pleśni.
W przypadku mango często stosuje się specjalne zabiegi zabezpieczające przed szkodnikami, takie jak kąpiele w gorącej wodzie lub obróbka promieniowaniem. Transport mango odbywa się w temperaturze od 10°C do 13°C. Owoce te są zbierane w stanie niedojrzałym i dojrzewają w czasie transportu. Zbyt niska temperatura może powodować tzw. uszkodzenia chłodowe, które wpływają na konsystencję miąższu. Transport mango odbywa się w wentylowanych skrzyniach, które zapobiegają gromadzeniu się wilgoci i ograniczają ryzyko pleśnienia.
Transport pitai odbywa się w temperaturze od 10°C do 12°C. Smoczy owoc ma delikatną skórkę, ale jego miąższ jest stosunkowo odporny na transport. Największym wyzwaniem jest zapobieganie odwodnieniu owoców, dlatego często stosuje się opakowania utrzymujące odpowiednią wilgotność. Pitaja jest owocem klimakterycznym, co oznacza, że może dojrzewać po zbiorze. W celu wydłużenia okresu przechowywania transportowane są w atmosferze modyfikowanej, która spowalnia procesy dojrzewania.
Aby spowolnić proces dojrzewania, awokado transportuje się w kontrolowanej atmosferze o obniżonym poziomie tlenu. Transport awokado wymaga temperatury od 5°C do 7°C. Owoce te dojrzewają po zbiorze, dlatego ich transport jest starannie kontrolowany. Zbyt niska temperatura może prowadzić do uszkodzenia miąższu, natomiast zbyt wysoka przyspiesza dojrzewanie i skraca okres przechowywania. W niektórych przypadkach stosuje się również specjalne folie opóźniające oddychanie owoców, co pozwala na dłuższe przechowywanie bez utraty jakości na czas transportu awokado.
Zaawansowane technologie odgrywają coraz większą rolę w transporcie owoców. Nowoczesne kontenery chłodnicze wyposażone są w czujniki monitorujące temperaturę, wilgotność oraz poziom dwutlenku węgla i tlenu. Przykładem jest technologia Controlled Atmosphere (CA), która pozwala na precyzyjną regulację atmosfery wewnątrz kontenera, co znacznie wydłuża okres przechowywania owoców. Dzięki niej jabłka czy kiwi mogą być przechowywane nawet przez kilka miesięcy bez utraty jakości. Z kolei technologia Modified Atmosphere Packaging (MAP) stosowana jest głównie w transporcie owoców jagodowych i polega na modyfikacji składu gazowego w opakowaniu, co zmniejsza tempo oddychania owoców i wydłuża ich trwałość.
Transport lotniczy owców, choć droższy, jest preferowany w przypadku owoców bardzo wrażliwych, takich jak transport truskawki czy świeże mango, szczególnie na długie dystanse, na przykład z Afryki czy Ameryki Południowej do Europy. Dzięki temu owoce mogą dotrzeć do konsumentów w ciągu kilkudziesięciu godzin od zbioru. Statystyki z 2022 roku wskazują, że ponad 10% globalnego eksportu oraz transportu owoców odbywało się drogą lotniczą, przy czym największymi importerami takich produktów były Stany Zjednoczone, Niemcy, Japonia i Chiny.
Wilgotność względna powietrza to kolejny kluczowy czynnik w transporcie owoców. Jej poziom musi być odpowiednio dostosowany do gatunku przewożonych produktów. Na przykład transport owoców cytrusowych i transport bananów wymagają wilgotności w zakresie 85–90%, natomiast transport owoców jagodowych aż 90–95%. Niewłaściwa wilgotność może prowadzić do odwodnienia owoców lub sprzyjać rozwojowi pleśni, co znacząco obniża ich wartość rynkową. Warto podkreślić, że Polska, będąc jednym z największych producentów borówek w Europie, eksportuje i transportuje borówki głównie do Niemiec, Wielkiej Brytanii, Holandii i Skandynawii. Transport borówek odbywa się głównie w chłodniach, w temperaturze 0°C–2°C i przy zachowaniu wysokiej wilgotności.
Szacuje się, że globalny rynek transportu chłodniczego, w tym owoców, osiągnie wartość ponad 25 miliardów dolarów do 2025 roku. Dynamiczny wzrost tego sektora napędzany jest rosnącym zapotrzebowaniem na świeże produkty w krajach rozwiniętych oraz postępem technologicznym, który pozwala na bardziej efektywne i ekologiczne przewozy. W kontekście Polski, rosnący eksport i transport owoców, zwłaszcza transport jabłek, gruszek oraz borówek czy też transport truskawek, przyczynia się do rozwoju infrastruktury chłodniczej oraz wzrostu znaczenia naszego kraju jako kluczowego dostawcy tych owoców na rynki europejskie.
Warto zauważyć, że wymagania dotyczące temperatury mogą się różnić w zależności od długości trasy transportowej oraz sposobu przewozu. Na krótkich dystansach, takich jak lokalne dostawy do supermarketów, transport owoców może być wykonywany w mniej rygorystycznych warunkach, o ile czas transportu jest krótki. Natomiast w przypadku eksportu międzykontynentalnego, np. z Ameryki Łacińskiej do Europy, utrzymanie stabilnej temperatury przez cały czas podróży jest kluczowe dla zachowania jakości owoców. Przykładem mogą być transporty bananów z Ekwadoru, które stanowią ponad 25% światowego eksportu tych owoców. Transport bananów wykonywany jest w kontenerach chłodniczych w temperaturze 13°C–14°C, a proces ich dojrzewania jest kontrolowany przy użyciu etylenu w miejscu docelowym.
Transport owoców to odrobinę skomplikowany proces wymagający uwzględnienia specyficznych potrzeb każdego gatunku owoców. Odpowiednia temperatura, wilgotność, kontrola atmosfery oraz zaawansowane technologie logistyczne odgrywają kluczową rolę w zachowaniu jakości owoców na każdym etapie ich drogi od producenta do konsumenta. Dynamiczny rozwój tego sektora oraz rosnące zapotrzebowanie na świeże owoce sprawiają, że Polska ma szansę umocnić swoją pozycję jako czołowy eksporter i dostawca, który transportuje owoce na wymagających rynkach międzynarodowych. Jeśli szukasz sprawdzonych firm transportowych zajmujących się transportem owoców zapoznaj się z branżą tematyczną: transport chłodniczy.
Kolejny interesujący temat powiązany z transportem chłodniczym to: transport żywności